Mianem „Procesu Bolońskiego” nazywa się całokształt działań podjętych przez państwa europejskie dążących do restrukturyzacji oraz harmonizacji systemów edukacji w Europie.

Proces Boloński, zapoczątkowany przez Deklarację Bolońską [Plik PDF pl] [Plik PDF en] podpisaną w 1999 roku, jest jednym z największych dobrowolnych procesów przeprowadzanych na poziomie europejskim.

Obecnie w procesie bierze udział 47 państw europejskich [→ lista], Komisja Europejska oraz członkowie konsultacyjni: Rada Europy, UNESCO-CEPES, EUA, ESU, EURASHE, ENQA, Education International and BUSINESSEUROPE.

Głównym celem Procesu Bolońskiego było utworzenie do 2010 roku Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego (ang.: European Higher Education Area), umożliwiającego swobodną współprace państw uczestniczących w dziedzinie edukacji wyższej (jakość kształcenia, uznawanie osiągnięć akademickich) oraz badań. Współpraca ta ma umożliwić tworzenie i utrzymanie społeczeństwa wiedzy oraz większą integracje państw Europejskich.

Na przestrzeni 10 lat trwania Procesu, na cyklicznych spotkaniach Ministrów odpowiedzialnych za edukacje wyższą państw uczestniczących, podejmowane były kluczowe decyzje dotyczące priorytetowych działań w ramach Procesu, wdrożenia narzędzi oraz akceptacja kluczowych dokumentów wyznaczających europejskie standardy oraz dobre praktyki.

EUROPEJSKI OBSZAR SZKOLNICTWA WYŻSZEGO

został uroczyście inaugurowany w marcu 2010 roku, podczas jubileuszowej konferencji ministrów Budapeszt-Vienna.

Obszar tworzy obecnie 47 państw, które podpisały komunikat z tej konferencji,zobowiązując się do dalszej współpracy w wyznaczonych obszarach i kontynuację realizacji postulatów Procesu Bolońskiego.

Istnienie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego nie oznacza osiągnięcia wszystkich celów uzgodnionych przez ministrów uczestniczących w Procesie Bolońskim. Badania i raporty wrażeniowe państw uczestniczących pokazują, że reformy bolońskie powinny zostać wzmocnione, w celu zapewnienia większej porównywalności, kompatybilność i spójność systemów szkolnictwa wyższego w Europie.

Dlatego w ramach EOSW działania w obszarach wskazanych przez proces boloński powinny być kontynuowane i wejść w nową bardziej dogłębna fazę i koncentrować się na zmniejszaniu rozbieżności w realizacji postulatów bolońskich w krajach tworzących EOSW.

Określone w Komunikacie z Leuven /Louvain-la-Neuve z 2009 roku priorytety na następną dekadę pozostają więc aktualne. Działania i współpraca w ramach EOSW będzie koncentrować się na następujących aspektach:

• wymiar społeczny;
• uczenie się przez całe życie;
• zatrudnialność absolwentów;
• podmiotowość studenta w procesie kształcenia;
• wzmacnianie powiązań pomiędzy edukacją, badaniami i innowacyjnością;
• mobilność studentów, kadry oraz pracowników;
• gromadzenie danych potrzebnych do ewaluacji i kontynuacji reform;
• wielowymiarowe narzędzia przejrzystości procesu edukacji;
• finansowanie edukacji i badań.

Kolejnym krokiem milowym w rozwoju EOSW będzie Konferencja Ministrów w Bukareszcie 26-27 Kwietnia 2012 roku.